Epoksi ile deprem hasarlı beton kolon ve kirişlerin tamiri ve bakımı
Deprem hasarı ile ortaya çıkan kolon ve kiriş hasar onarımında epoksinin rolü bilimsel olarak açıklanmıştır. Çatlakların genişliğine, uzunluğuna ve/veya derinliğine bağlı olarak beton, zemin veya kiriş, kolon çatlakları epoksi enjeksiyonuna benzer farklı yöntemler ve teknikler kullanılarak onarılır. Büzülme, ısı, yanlış eklem yerleşimleri, aşırı stres ve yükleme koşulları ve dış faktörler beton çatlaklarının çoğunluk nedenini oluşturur. Doğrudan çatlağa uygulanan epoksi enjeksiyonları ile bu onarımların bazıları tamamlanmaktadır. Çatlakların konumuna ve yatay veya dikey olmasın göre prosedür değişiklik göstermektedir. Epoksi dışında ek işlemler de bazı çatlaklar için gerekebilir ancak bu yazı sadece epoksi kullanılarak tamir edilen beton çatlaklarına odaklanacaktır.
Bu yazıda beton çatlakları onarırken uygulanması gereken bazı genel öneriler de yer alacaktır, çatlaklara Epoksi uygulamaları için önerilen süreçler farklılık gösterebilir.
Epoksi Deprem Hasarlı Kolon ve Kirişlerde Kullanılabilir mi? Yerli ve yabanci bilim insanlarının yaptığı araştırmaya göre (Deprem Sempezyumu Kocaeli-2005 sunum metninde) ; “Çalışmalar sonucunda, epoksi ile onarım tekniğinin kiriş elemanlarının dayanım ve davranışı üzerinde etkili olduğu anlaşılmıştır. Bu malzemenin onarım için uygun bir malzeme olduğu, doğru bir şekilde ve bilimsel esaslara bağlı kalınarak uygulandığında iyi sonuçlar elde edilebileceği görülmüştür.” tespitleri kayıtlara geçmiştir. Ayrıca Yeni Zelanda Auckland Üniversitesi’nden üç bilim adamının deprem sonrası hasarlı beton kiriş ve kolonlar üzerinde epoksi ile tamir ve bakım araştırmalarında olumlu sonuçları yorumlayıp yayımlamışlardır. Sonuçta ise “epoksi ile onarım enjeksiyonun bileşenlerin mukavemetini geri kazanmada ve arttırmada etkili olduğu” tespiti yapılmıştır.
Tavsiye Edilen Uygulamalar
Epoksi, çatlakların beton yüzeyden geçip her iki ucundan da görünürlük kazandığında iki uçtan da enjekte edilebilir. Bazı durumlarda, epoksi daha akıcı hale getirilmeyi veya enjekte edilme yöntemini değiştirmeyi gerektirebilir. Epoksiyi normalden yakın bir şekilde enjekte etme de tercih edilebilir, o taktirde beton çatlağının en derin kısmına ulaşılabilir. Epoksi kullanımından önce, çatlağın nedeni çözülmeli veya başka bir eyleme izin verilmediği kesinleştirilmiş olması gerekir. Beton halihazırda harekete maruz kaldığında, epoksi enjeksiyonu tavsiye edilmez.
Beton Yüzeyi Hazır Hale Getirme
Çatlakların iki tarafına da uzanan yarım inç kadar çatlak alanlarını temizleyerek başlangıç yapmalısınız. Bu, uygun bir yapışma için beton çatlağını hazır hale getirir. Alanı temizlerken tel fırça veya yüksek basınçlı su jeti kullanılabilir ancak kurumadan işleme başlanmaması tavsiye edilir. Süre açısından dar vakte sahipseniz, çatlaktaki suyu ve nemi hava kurutucular ile hızlıca gidebilirsiniz. Mekanik araçlar ise tavsiye edilmez, çatlağa yeni döküntüler düşmesine sebep olabilir. İdeal onarım işlemi, çatlak göz önüne gelinceye kadar, çatlağı “V” tipinde büyütmeyi gerektirebilir. Daha dayanıklı bir son kat için “V” şeklindeki çatlaklar etkili olacaktır.
Bağlantı Noktalarını Yerleştirme
Epoksi, minimum iki bağlantı noktası kullanılarak delme ihtiyacını ortadan kaldırır ve enjekte edilir. Epoksinin doğru yerlere enjekte edilmesini sağlayacak şekilde bağlantı noktaları yerleştirilmelidir. Beton çatlak boyunca sekiz inç bağlantı noktaları için önerilen boşluktur. Çatlağın üstünü bağlantı noktaları yerleştirildikten sonra kapatmanız gerekmektedir. Çatlak uzunluğu boyunca bir epoksi macunu (bir macun bıçağı ile kullanılabilir) kullanarak beton çatlağı örtün. Yaklaşık 30 dakika içinde kuruma gerçekleşecektir. Bu macunun basınç enjeksiyon işleminde tutulması gereklidir. Epoksi macununun beton çatlağına yapışmasını beton sıcaklığı değişikliği etkileyebilir.